Chính vì thế, công tác phòng chống sự lây lan và ảnh hưởng của ma tuý có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia, mà một trong những nhiệm vụ then chốt của công tác này là cai nghiện cho những người nghiện ma tuý, đưa họ trở lại hoà nhập cộng đồng. Khâu đầu tiên và cũng là khâu chủ đạo trong quá trình cai nghiện chính là điều trị cắt cơn cho bệnh nhận, giải phóng họ khỏi sự lệ thuộc của ma tuý.

Điều trị cắt cơn cho bệnh nhân cai nghiện ma tuý không phải là một vấn đề mới cả trên thế giới và tại Việt Nam. Ở các nước phương Tây, người ta chủ yếu sử dụng các “liệu pháp thay thế” (lấy ma tuý nhẹ hơn thay thế cho ma tuý nặng, giảm dần liều cho đến khi người bệnh thấy hết thèm nhớ ma tuý). Liệu pháp này ít dẫn đến thành công, thậm chí nhiều trường hợp bệnh nhân lại mắc nghiện chính thuốc điều trị.

Ở các nước phương Đông, trong đó có Việt Nam, người ta sử dụng một số bài thuốc dân tộc trên cơ sở thực vật và động vật để cai nghiện ma tuý. Một trong số đó là bài thuốc Heantos do ông Trần Khuông Dẫn đưa ra lần đầu tiên vào năm 1990 ở dạng lỏng. Từ đó đến nay Viện Hoá học, Viện Khoa học và Công nghệ Việt nam đã nghiên cứu, cải tiến nhiều lần bài thuốc này và kết quả cuối cùng là sản phẩm Heantos 4.

Đây là kết quả của đề tài độc lập cấp Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam “Nghiên cứu tiêu chuẩn quy trình công nghệ sản xuất, bào chế và tiêu chuẩn thuốc Heantos 4 hỗ trợ điều trị cắt cơn nghiện ma tuý” do Viện Hoá học chủ trì, GS.TSKH. Trần Văn Sung làm chủ nhiệm đề tài, được thực hiện từ 1/2008 đến 12/2009.

Heantos 4 có 13 loại dược liệu trong đó có 12 loại có nguồn gốc thực vật và 1 loại có nguồn gốc từ động vật. Các dược liệu này đã được các nhà khoa học của Viện hoá học nghiên cứu tiêu chuẩn hoá bằng cảm quan và bằng phương pháp quang phổ hồng ngoại và phương pháp sắc ký lỏng ghép nối khối phổ (HPLC/MS). Trên cơ sở đó, các nhà nghiên cứu tiếp tục tiêu chuẩn hoá quy trình sản xuất bột cao Heantos 4 và sản xuất 20kg cao Heantos 4 để bào chế thuốc thử lâm sàng.

Sau khi nghiên cứu và bào chế thành công, Heantos 4 đã được gửi đi kiểm nghiệm tại CHLB Đức và nhận được kết quả đạt tiêu chuẩn châu Âu về hàm lượng kim loại nặng cho phép, độ nhiễm khuẩn, tồn dư thuốc trừ sâu, độc tố aflatoxin và không phát hiện chất nào thuộc diện độc hại và bị cấm sử dụng cho thuốc và thực phẩm theo danh mục của Châu Âu.

Heanatos 4 đã được bào chế thành dạng viên nang phục vụ nghiên cứu lâm sàng giai đoạn 3 trên 250 bệnh nhân tình nguyện tại 3 cơ sở: Bệnh viện Tâm thần Trung Ương 1, Thường Tín, Hà Nội (150 bệnh nhân), bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh (50 bệnh nhân) và Trung tâm cai nghiện số 1, Ba Vì, Hà Nội (50 bệnh nhân). Quá trình thử nghiệm tuân theo quy trình GCP (Good Clinical Practice) do Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu lâm sàng của Bộ Y tế hướng dẫn và kiểm tra. Đến nay, quá trình thử nghiệm đã hoàn tất. Nhóm nghiên cứu đang hoàn thiện hồ sơ để nghiệm thu cấp cơ sở ở ba đơn vị,  sau đó trình Bộ Y tế nghiệm thu cấp Bộ và trình Cục quản lý Dược phẩm xin cấp phép sản xuất lưu hành.

Heantos 4 đã được các nhà khoa học trường đại học UBC Canada nghiên cứu cơ chế tác dụng cai nghiện và kết quả ban đầu là rất khích lệ.

Quỳnh Trang